Thời tiết lạnh có thể ảnh hưởng đến tinh thần trẻ nhỏ
Một trong những rối loạn tinh thần có thể xảy ra vào mùa đông là rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), đặc biệt phổ biến ở những khu vực thiếu ánh sáng mặt trời trong mùa lạnh. Dù SAD thường gặp ở người lớn, nhưng trẻ em cũng có thể mắc phải rối loạn này.
Hiểu về rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD)
Bà Rachna Muralidhar, nhà tâm lý học tại Mpower - The Centre (Bengaluru, Ấn Độ), giải thích rằng SAD là một rối loạn tâm trạng chỉ xảy ra trong một mùa nhất định, thường vào mùa đông.
Các triệu chứng của SAD giống như trầm cảm nhưng chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian cụ thể và biến mất khi mùa lạnh kết thúc. Trẻ em có thể gặp các triệu chứng này, bao gồm:
Rối loạn tâm trạng: Trẻ có thể trở nên cáu kỉnh hoặc dễ khóc, cảm thấy vô giá trị và dễ bị tổn thương khi bị chỉ trích. Trẻ thường cảm thấy buồn bã trong suốt cả ngày.
Thiếu sự thích thú: Trẻ không còn quan tâm đến các hoạt động trước đây mình yêu thích, chẳng hạn như chơi đùa.
Mệt mỏi bất thường: Trẻ cảm thấy mệt mỏi dù không hoạt động nhiều.
Khó tập trung: Điểm số của trẻ có thể giảm sút và trẻ gặp khó khăn trong việc tập trung, điều này có thể được phản ánh qua phản hồi từ trường học.
Rối loạn giấc ngủ và cảm giác thèm ăn: Trẻ có thể khó thức dậy vào buổi sáng hoặc ăn quá nhiều.
Xa lánh mọi người: Trẻ có thể không muốn giao tiếp với bạn bè và ít tương tác với gia đình.
Nếu các triệu chứng này kéo dài hơn hai tuần và tái diễn trong cùng một mùa trong hai năm liên tiếp, trẻ có thể mắc SAD và cần được chẩn đoán từ chuyên gia.
Tác động của cúm mùa và sức khỏe tinh thần
Mùa đông cũng là mùa của dịch cúm và bệnh cúm có thể gây ra các triệu chứng thể chất, dẫn đến ảnh hưởng đến tâm trạng. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng buồn bã và uể oải kéo dài ngay cả khi đã hồi phục khỏi cúm, đó có thể là dấu hiệu của SAD.
Trẻ em có thể gặp khó khăn trong việc diễn đạt cảm xúc, nhưng thông qua sự chú ý đến hành vi và tương tác của trẻ, cha mẹ có thể nhận diện những dấu hiệu bất thường.
Các bước phục hồi
Khuyến khích hoạt động ngoài trời: Đảm bảo trẻ có đủ thời gian ở ngoài trời với trang phục ấm áp. Các hoạt động ngoài trời như chơi đùa không chỉ giúp trẻ vận động mà còn cải thiện tâm trạng, giúp trẻ cảm thấy vui vẻ hơn.
Chế độ ăn uống và giấc ngủ hợp lý: Cung cấp cho trẻ một chế độ ăn uống cân bằng, nhiều vitamin và khoáng chất, và đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc.
Hoạt động trong nhà: Nếu không thể ra ngoài, khuyến khích trẻ tham gia các trò chơi trong nhà, như nhảy múa hoặc các trò chơi vận động, giúp trẻ duy trì năng lượng và tinh thần lạc quan.
Thăm khám chuyên gia: Nếu các triệu chứng tiếp tục kéo dài, hãy đưa trẻ đến gặp chuyên gia sức khỏe tâm thần để được đánh giá và điều trị. Cần sự kết hợp giữa thuốc và liệu pháp tâm lý để giúp trẻ vượt qua SAD và phát triển các kỹ năng đối phó hiệu quả.
