EU lập quỹ vũ khí 170 tỷ USD 1

"Chúng tôi đã thông qua văn kiện về Hành động An ninh cho châu Âu (SAFE), trụ cột đầu tiên của Kế hoạch Tái vũ trang châu Âu/Sẵn sàng 2030. Công cụ này sẽ cung cấp hỗ trợ tài chính lên tới 170 tỷ USD để tăng cường an ninh và thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng của châu lục", Hội đồng châu Âu (EC) thông báo hôm 27/5.

Quyết định được thông qua tại hội nghị bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU) ở Bỉ với 26 trên 27 nước thành viên bỏ phiếu ủng hộ, trong khi Hungary bỏ phiếu trắng. EC đã sử dụng quy trình rút gọn để thông qua văn kiện thành lập SAFE mà không cần sự chấp thuận của Nghị viện châu Âu, chỉ cần được chính phủ các nước thành viên đồng ý.

Theo cơ chế SAFE, EU sẽ huy động tiền từ thị trường vốn và cho các nước thành viên vay nhằm thực hiện dự án chế tạo vũ khí chung. Để đủ điều kiện nhận tài trợ từ SAFE, ít nhất 65% giá trị của dự án phải đến từ công ty có trụ sở tại EU, Ukraine hoặc Khu vực Kinh tế châu Âu (EEA) gồm 27 nước thành viên EU và Iceland, Liechtenstein, Na Uy.

Tuy nhiên, doanh nghiệp thuộc các quốc gia đã ký thỏa thuận Đối tác An ninh và Quốc phòng với EU cũng được phép tham gia nếu đáp ứng một số điều kiện bổ sung. Anh tháng trước ký thỏa thuận trên với EU, giúp các công ty nước này có cơ hội tham gia cơ chế SAFE.

Ủy ban châu Âu, cơ quan hành pháp của EU, hồi tháng 3 đề xuất thành lập quỹ SAFE trong bối cảnh khối này lo ngại chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không bảo vệ châu Âu nếu xung đột xảy ra. Giới chức EU cũng lo ngại nguy cơ bùng phát chiến sự với Nga sau khi xung đột Ukraine kết thúc.

Những lo ngại này đã thúc đẩy các nước EU tăng chi tiêu quốc phòng thêm hơn 30% trong ba năm qua, song giới lãnh đạo liên minh cho rằng vẫn chưa đủ. Cơ chế SAFE là một phần của gói biện pháp mà EU nhận định có thể giúp giải phóng gần 900 tỷ USD cho chi tiêu quân sự.

Nga lên án kế hoạch tái vũ trang của EU là "động thái kích động xung đột dựa trên câu chuyện bịa đặt" về mối đe dọa từ Moskva".

Phạm Giang (Theo Reuters, AFP)